Gümüşhane doğumlu olan Volkan Şenel, ilkokul tahsilini İstanbul'da, ortaokul ve lise tahsilini Kocaeli'nde bitirdi. Atatürk Üniversitesi Sanat Tarihi ve Tarih Öğretmenliği bölümlerinde lisans eğitimi gördü. Atatürk üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Anabilim Dalı Tarih Öğretmenliği Bilim Dalı'nda master öğrenimini tamamladı.
Askerlik görevine müteakiben, Kocaeli’nde özel bir eğitim kurumunda öğretmen ve idareci olarak görev yaptı. 2005 yılında Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Eğitim ve Kültür Dairesi Başkanlığı’nda uzman olarak çalışmaya başlayan Şenel, İmar ve Şehircilik Dairesi Başkanlığı’nda Şube Müdürü olarak görev yaptı. Şuan, Kentsel Dönüşüm Dairesi Başkanlığı Tarihi Mekânlar ve Kent Estetiği Şube Müdürlüğü görevini sürdürmektedir.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Kocaeli Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, Bursa Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu ve İstanbul Yenileme Alanları Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu üyesi olarak ta görevler üstlenen Şenel, ülkemizin tarihi, kültürel ve doğal mirasının korunması için çeşitli çalışmalar yürütmektedir.
Hollanda Amsterdam da “Arkeoloji ve Anıt Koruma Kurulu” ve Bosna-Hersek Saraybosna’da “Kültürel Miras ve Koruma” eğitimlerine katılan Şenel, burada gerçekleşen bazı restorasyon çalışmalarında da görev almıştır.
Tarih, kültür, sanat ve edebiyat alanlarında çalışmaları olan Şenel'in yazı ve makaleleri; Kültür&Sanat, Akademia, Pusula, Gökkuşağı, Göze, Çınar, Şehrengiz, Mimarlık, TOURMAG, Türkçemizin Sesi, Kardaşlık (Kerkük), Gümüş Ufuklar, Gümüşhane Vizyon, Değişen Kocaeli, Kültür Vadisi Gümüşhane, Sanat Edebiyat Kültür Akademisi dergilerinde, tarihle ilgili yazıları ise Kocaeli, Bizimyaka, Son Nokta, Gündoğumu, Ortam, Kuşakkaya, Balkan Günlüğü, Balkan Time, Bal-Türk, ve Süleymaniye gazetelerinde yayınlandı. Uluslararası ve ulusal birçok sempozyum, kongre, panele bildirileriyle katılan Şenel’in, birçok internet sitesinde de yazıları yayınlanmıştır.
Şehirlerin “Yerel Tarihi”, “Kültürel Mirası”, “Osmanlı Kültür ve Medeniyet Tarihi”, “Balkan Savaşları”, “Çanakkale Cephesi Savaşları”, “Milli Mücadele Dönemi Tarihi”, “Lozan Mübadelesi ve Göçler” üzerine araştırmalar yapan Şenel'in yayımlanmış 11, editörlüğünü yaptığı 16 kitap çalışması vardır.
Şenel; Türkiye Yeşilay Cemiyeti, Tema Vakfı, Türk-Macar Dostluk Derneği, Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği, Kocaeli Şair ve Yazarlar Birliği, Kocaeli Dokümantasyon Merkezi, Başiskele Eğitim ve Kültür Derneği ve Kocaeli Gümüşhaneliler Vakfı mütevelli kurulu üyesidir.