Ahilik Kültürü Haftası ve Esnaf Bayramı

Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı İbrahim Karaosmanoğlu´nun
8-12 Ekim Ahilik Kültürü Haftası ve Esnaf Bayramı nedeniyle yayınladığı kutlama mesajı:

Aziz hemşerilerim;

Ahilik; Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde Anadolu´muzda sanat, ahlak, ticaret ve ekonomi alanlarında faaliyet gösterenlerin bağlı oldukları bir teşkilatın adıydı. Günümüzün esnaf odaları, meslek örgütleri gibiydi.

Ahi, ‘kardeş´ demektir.

Ahi teşkilatı, 600 yıl yaşadı.

İslamiyet´in asil ve özgür bir ruhla idrak edildiği Anadolu topraklarında, kardeşlik bilincini canlı tutan Ahi teşkilatını çok iyi anlamamız gerekir.

Bizler, kardeşliğin, dostluğun, ahbaplığın, yakınlığın alışveriş, ticaret üzerinden kurulduğu bir kültüre mensubuz.

Çarşılarda, aynı mesleği icra eden onlarca kişinin dükkanları bizde bir arada bulunur. Mesleki bir yakınlık, aynı işe emek vermenin getirdiği özel bir anlayış seviyesi doğar çarşılarda.

Bu anlayışın temelinde de kanaatkarlık, tokgözlülük, şükür gibi erdemler yatar.

Ahilik, dünyevi bir faaliyeti, ilahi bir anlayışla, üstün bir terbiyeyle gerçekleştirmeyi öneriyordu. Tasavvufi bir çerçeveye sahipti.

Ahilik telakkisine göre, herkesin bir mesleği olmalıydı. Her meslek ‘sanat´ olarak algılanıyordu. Yani, bir işin ustası, yaptığı işi, ürününü ‘eser´ katına çıkarabilen kişiydi. Kötü, bozuk bir mamul üretmek, en ayıp, en utanç verici durum sayılıyordu.

Usta ile çırak arasında, mürşid ile mürid, hoca ile talebe arasındaki türden zarif bir ilişki vardı.

Herkes, bir başkasının kazancına, ‘rızkına´ mani olmama prensibi ile çalışıyordu. Diyelim bir adam kumaş dokuyor. O kumaşı başkası boyuyordu. Böylece, kumaşı iyi boyamak da başlı başına bir iş dalı olarak daha incelikli bir nitelik kazanıyordu. Bugünkü büyük market zincirleri gibi, imalat, nakliye, toptan, perakende alanlarının hepsini tek başına kaplamak söz konusu değildi. Ürünün arkasında ‘insan´ vardı. Kurumlar, markalar, reklamlar değil.

Pazar yerlerini düşünün. Oralara zengini, fakiri, yaşlısı, genci, körü, cücesi herkes geliyor, her biri elinde ne varsa insanların beğenisine sunuyordu. Alışveriş, ticaret, sohbetlerle, manilerle, şakalarla, zarafetle sürüyordu. Zengin de, yoksul da birbiriyle selamlaşıyor, konuşuyordu…

İslam tarihinin en büyük olaylarından biri Hicret´tir. Peygamberimiz, Mekke´den Medine´ye göç eden muhacirleri, Medine´deki Ensar adı verilen Müslümanlarla ‘kardeş´ ilan etmiştir. Yani göç edenler ve onlara yardım edenler, kapılarını açanlar kardeş oldular. Ahilik, işte bu derin kardeşliğin, ticaret aleminde yaşatılmasının adıdır.

Bugün bizde hâlâ ‘esnaf´ olmak, muteber ve dikkate değer bir şeydir. Esnaftan olgunluk, istikrar, alçakgönüllülük, güleryüz, temizlik… bekleriz. Bulamazsak da “Sen ne biçim esnafsın!” diye çıkışırız.

Muhtaçlar, yoksullar, hâlâ esnafın eşiğine uğrarlar. Esnafımızın kalbinde, asırlardan beri kök salmış merhamet, diğerkamlık, tevazu hâlâ mevcuttur.

Ahiliği unutmadık. Alışverişteki esenliği, vicdan öğesini, merhameti bir kenara fırlatmadık. Esnafın olduğu yerde bugün de bir neşe ve ümit, hasbıhal ve muhabbet, ağırbaşlılık ve derinlik buluyoruz.

Şükürler olsun.

Kardeşçe bir ticaretin daha da canlanması dileğiyle, Ahilik Kültürü Haftası ve Esnaf Bayramı´nı kutlar, yaklaşan Ramazan Bayramı´nın da tüm ülkemize hayırlar getirmesini dilerim.

İbrahim KARAOSMANOĞLU
Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı